Krijgen we voldoende vitamine D binnen?

Dit is het een artikel van het Voedingscentrum die gelinkt is in het artikel wat ik geschreven heb over de ‘Schijf van Vijf-vak: smeer- en bereidingsvetten’. Doordat dit artikel anders te lang zou worden, heb ik ervoor gekozen deze in een apart blog te behandelen.

Dit artikel getiteld: ‘Wat als je geen margarine, halvarine of vloeibare bak- en braadproducten gebruikt?‘ ga ik met jullie doorlezen. In dit geval zijn er veel toevoegingen en verduidelijkingen nodig in het artikel. Vitamines zijn namelijk complex. De groene stukken zijn de teksten die ik letterlijk uit het artikel van het Voedingscentrum heb genomen.

Echter werd één blog over alle vitamines alsnog te lang, dus ik deze ook in 3 blogs verdeeld. Vitamine D wordt nu behandeld, in deze blogs kun je lezen over vitamine A en over vitamine E.

Het Artikel

Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D.

Overal zie je staan dat zonlicht de belangrijkste bron van vitamine D is. Hoewel ik niet betwist dat het een belangrijke bron is, vraag ik me af of het de belangrijkste bron is voor alle mensen op aarde. Het zou wel eens kunnen zijn dat er 2 even belangrijke bronnen van vitamine D zijn. Voeding is naast zonlicht namelijk ook een bron van vitamine D. Wanneer zonlicht de belangrijkste bron zou zijn vraag ik me af hoe er anders mensen kunnen leven in een klimaat waar de zon weinig schijnt?

Vitamine D wordt namelijk gemaakt in je huid wanneer de zon erop schijnt.

Dat klopt. Het Voedingscentrum gaat uiteraard niet in op hoe ons lichaam zonlicht omzet in vitamine D. Vitamine D is strikt gezien geen vitamine maar een hormoon. Onder invloed van UV-straling uit zonlicht wordt in onze huid cholesterol omgezet in vitamine D. Hoewel je lichaam zelf cholesterol aanmaakt, is het van belang dat je ook cholesterol binnen krijgt via voeding. Dit kan alleen met dierlijke voeding. Cholesterol is namelijk heel belangrijk voor ons lichaam. Naast de productie van vitamine D, is het belangrijk voor ons brein en onze sekshormonen. Een te laag cholesterol is problematisch en je kunt je afvragen hoeveel vitamine D je als mens daadwerkelijk uit de zon kunt halen wanneer je te weinig cholesterol in je lichaam hebt. Waar zal je lichaam dan de voorkeur aan geven om het beschikbare cholesterol voor te gebruiken wanneer je lichaam een laag cholesterol heeft? Dat weet je gewoonweg niet. Het is bovendien niet zonder gevaar om te lage cholesterolwaardes te hebben.  

Welke Vitamine D

Daarnaast krijg je vitamine D binnen via je eten. Behalve dat vitamine D wordt toegevoegd aan margarine, halvarine en vloeibare bak- en braadvet, zit het van nature in vette vis, zoals makreel en haring. Er zit ook een beetje in vlees, eieren en melkproducten (waaronder roomboter)

Wist je dat er meerdere vitamine D bestaan? Het Voedingscentrum maakt in dit artikel geen onderscheid tussen vitamine D2 (plantaardig) en D3 (dierlijk). Sterker nog, ze noemen deze niet eens. Het is dat ik altijd op onderzoek uitga, anders had ik dit ook niet geweten. D3 wordt gevormd in onze huid en in de huid van dieren waardoor het ook van nature voorkomt in dierlijke voedingsproducten. Vitamine D2 wordt gemaakt in schimmels en paddenstoelen. Er is ook vitamine D3 die gemaakt wordt van korstmos en algen. Je moet goed weten via welk proces ze dit extraheren om supplementen van te maken. Ander kun je nog wel eens voor vervelende gezondheidsproblemen komen te staan. Daarnaast blijft het de vraag of D3 supplementen net zo goed kunnen worden opgenomen door het menselijke lichaam als wanneer je dit binnen krijgt via dierlijke producten.

D2 of D2 ?

Nu vroeg ik me af hoe je als consument weet of de vitamine D die in margarine, halvarine en vloeibare bak- en braadvet zit vitamine D2 of vitamine D3 is. Dus ik ben gaan kijken op een site van een supermarkt en hier zag ik dat er bij de ingrediëntenlijst van al deze producten alleen stond dat er vitamine D toegevoegd was en er niet gespecificeerd werd welke vorm van vitamine D dit was. Je weet dus nooit welke vorm van vitamine D je binnen krijgt via supplementatie in plantaardige olie. Tenminste, toen ik op de site van een supermarkt in Nederland naar de ingrediëntenlijst van de verschillende margarine producten ging stond er alleen vitamine D op de ingrediëntenlijst. Bij het bekijken van verpakkingen in een supermarkt werd ik ook niet veel wijzer.

De vitamine D in supplementen en in margarine is en blijft een supplement en niet een volledig pakketje voeding. Wat dierlijke producten zoals boter, vlees, vis en eieren wel zijn. Daar zit veel meer in dan alleen vitamine D3. Bovendien wees een onderzoek uit dat de natuurlijke vitamine D3 die in (rauwe) boter gevonden wordt 100 keer effectiever is dan de gangbare commerciële vorm van vitamine D2 (viosterol). 

De enige producten waar goed opneembare vitamine D3 van nature in zit zijn dierlijke producten. We gaan hieronder de tabel bekijken hoeveel vitamine D er in margarine zit en hoeveel vitamine D3 er in boter, eieren en vlees zit. Nogmaals, de toegevoegde vitamine D is ongedefinieerd, wat 99 van de 100 keer betekent dat het plantaardig is. Zeker nu producten dan meteen als ‘vegan’ kunnen worden verkocht.

Product	Vitamine D?	Vitamine D3	ADH
100 gram Margarine	7,5 µg		75%
100 gram Levertraan		250 μg	2.500%
100 gram Paling (gerookt)		20,4 μg	204%
100 gram Haring		6,2 μg	62%
100 gram Eierdooiers		5,45 μg	54,5%
100 gram Eieren		2,7 μg	27%
100 gram boter		1,5 μg	15%

ADH = Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid
µg = Microgram 

Het Voedingscentrum zegt dat volwassenen 10 microgram vitamine D per dag nodig hebben. Op de website van Harvard hebben zij het over 600 IU oftewel 15 microgram in een artikel uit 2019. Ergens anders kom je zelfs 800 IU oftewel 20 microgram tegen voor volwassenen. In Engeland is dit weer 5 microgram. Hier boven houd ik weer de waardes va het Voedingscentrum aan. Wel is het bijzonder hoe de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid in verschillende landen zo uiteen ligt.

Wanneer je geen margarine, halvarine en vloeibare bak- en braadvet gebruikt krijg je dus minder vitamine D binnen dan wanneer je alleen olie gebruikt. Omdat je ook vitamine D binnenkrijgt via andere producten en door zonlicht, hoef je niet gelijk tekort krijgen.

Hier in Nederland, doordat we zo weinig zonlicht krijgen, is het belangrijk om voeding te eten waar vitamine D in zit. Daarbij reken ik geen zadenoliën mee, aangezien dit toegevoegd is (met een inferieure vitamine D). Doordat al jaren cholesterol gedemoniseerd wordt, wordt het ook steeds lastiger voor ons lichaam om het beetje zonlicht wat we krijgen om te zetten naar vitamine D. Tel daarbij op dat dierlijke producten steeds meer uit ons dieet gehaald wordt (iets waar van nature direct opneembare vitamine D te vinden is) en het kan niet anders dat je mensen overhoudt met een vitamine D-tekort. Tot overmaat van ramp moeten we ons ook nog insmeren voordat we de naar buiten gaan. Dan kun je je afvragen hoeveel zonlicht we nog kunnen omzetten in vitamine D.

Vitamine D tekort

Wat het Voedingscentrum (en andere organisaties) aanmerken als een normaal gehalte vitamine D wordt uit een zieke populatie gemeten. Wanneer je het gemiddelde neemt van mensen met een chronisch tekort aan vitamine D zul je dus nooit weten wat de optimale vitamine D inname is voor het menselijke lichaam. Een soortgelijk voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld de spermatelling, de telling van nu ligt maar liefst 52% lager dan in de jaren 70. Dat betekent dus dat wat nu als hoog aangemerkt wordt, in de jaren 70 een laag gehalte was.  

Voor sommige groepen geldt sowieso het advies om extra vitamine D te slikken in de vorm van pillen, capsules of druppels. Zo krijgen mensen met een getinte huid en mensen die overdag weinig in de zon komen dit advies omdat zij minder vitamine D uit zonlicht verkrijgen. Als je extra vitamine D slikt hoef jij je geen zorgen te maken dat je weinig vitamine D binnenkrijgt wanneer je geen margarine, halvarine en vloeibare bak- en braadvet gebruikt.

Zie je hoe er alleen maar supplementen geadviseerd worden om genoeg vitamine D binnen te krijgen? Ofwel via de toxische plantaardige oliën of via pillen. Dat we niet weten in hoeverre een supplement opneembaar is voor het lichaam staat hier niet. MAAR, er wordt wel gedaan of dit duidelijk is, je krijgt genoeg vitamine D binnen, want het Voedingscentrum zegt dat in dit artikel!